Advies Concessiebeleidspian 2016-2020 NPO

Dat het CBP op onderdelen tekortschiet - zoals bij de toegang tot het bestel voor externe producenten en het aanscherpen van de taakopdracht - ligt volgens de raad overigens gedeeltelijk aan de politieke kaders waarmee de NPO moet werken. De raad vraagt de overheid dan ook om een werkbare basis voor de Raad van Bestuur van de NPO te creëren, met voldoende mandaat in strategisch en operationeel opzicht.

De raad constateert in zijn advies dat een duidelijker gezicht van de gehele publieke omroep, door een sterkere centrale aansturing, niet wordt bereikt in dit CBP. De slagkracht en efficiency nemen zelfs af. Zo worden bijvoorbeeld de net- en zendermanagers gehandhaafd, naast de nieuwe ‘genrecoördinatoren’. Daardoor nemen het aantal beslislagen en de bestuurlijke drukte juist toe en neemt de centrale regie af.

De raad is van mening dat de uitgaven van de publieke omroep transparant moeten zijn. Exacte programmakosten hoeven niet openbaar te worden gemaakt. Dat doet de concurrentie namelijk ook niet en voorkomt ongewenste, inhoudelijke bemoeienis van de politiek. De raad is wel een voorstander van een budgetrapportage per genre (Nederlands drama, sport etc.). Die gegevens kunnen worden gepubliceerd in openbare jaarverslagen.

Samenwerking is nu meer dan ooit nodig om het hoofd te bieden aan de opkomende buitenlandse dominantie (overname van Nederlandse productiemaatschappijen, concurrentie van Netflix, Google/YouTube, Apple). De publieke omroep speelt hierin een belangrijke rol, maar is niet de enige speler. De Nederlandse media zullen de krachten moeten bundelen om de eigen producties en eigen journalistiek overeind te houden: in de Nederlandse taal, gemaakt vanuit een Nederlandse, sociale, maatschappelijke en culturele achtergrond. De raad adviseert de staatssecretaris deze samenwerking te faciliteren. 

Een onafhankelijke, toekomstbestendige publieke omroep, die breed gedragen, bekeken en beluisterd wordt in de Nederlandse samenleving vindt de raad van groot belang. Daarom pleit hij voor een nieuw stevig fundament, niet voor een verbouwing met ander behang en een likje verf.

Nieuwe aanbodkanalen

De staatssecretaris heeft de raad ook gevraagd te adviseren over een aantal aanvragen voor nieuwe aanbodkanalen van de NPO:

• NPO FunX Turkpop: de raad heeft begrip voor de poging van de NPO ook Turkse jongeren naar het publieke radiodomein te willen trekken, maar ziet niet hoe de oprichting van deze aparte zender past bij een publieke omroep die streeft naar een breed bereik.
• NPO3.nl: de raad is positief over de aanvraag. Wel wijst hij erop in het aanbod en de vorm van NPO3.nl rekening te houden met de grote smaakverschillen binnen de doelgroep (13-34 jaar). Ook stelt hij voor redacteuren van verschillende omroepen bij dit platform te betrekken.
• NPO Nieuws en evenementen: de kosten voor dit kanaal zijn gering en de verslaggeving van nationale evenementen is een publieke taak. Toch is de raad van mening dat de NPO beter moet kunnen onderbouwen waarom hij denkt dat er behoefte is aan een dergelijke zender. Bovendien wordt hiermee de positie van NPO Radio 1 ondergraven.
• NPO Plus (betaald on demand kanaal): de raad verbindt aan een positief oordeel een aantal voorwaarden. Zo moeten bijvoorbeeld alle programma’s van de publieke omroep na uitzending - waar mogelijk - nog minimaal een week gratis beschikbaar zijn via alle platforms. Ook moet er gekeken worden naar de mogelijkheid om het materiaal van de publieke omroep gratis beschikbaar te stellen aan het onderwijs.

NPO Radio 6

In het CBP kondigt de NPO aan te stoppen met NPO Radio 6 Soul en Jazz. Hij wil deze genres onderbrengen bij NPO Radio 2, via DAB. Bezuinigingen en een relatief klein bereik zijn hiervoor de belangrijkste redenen. De raad vindt het argument van de NPO dat Radio 6 te weinig mensen bereikt discutabel. Zo’n 200.000 luisteraars is volgens hem niet opvallend weinig voor een radiostation dat een specifieke profilering heeft en alleen online of via DAB te vinden is.

Als NPO Radio 6 wordt opgeheven, dan adviseert de raad dat er harde afspraken worden gemaakt over het aantal uitzenduren, bijvoorbeeld op NPO Radio 2. Ook moeten er afspraken gemaakt worden over live-registraties en voortzetting van de huidige samenwerking met conservatoria.

Jazz en soul moeten, net als andere muziekgenres waar de massa niet naar luistert (country/americana, metal, wereldmuziek etc.) een herkenbare en frequente plaats houden in de programmering van de publieke omroep. Dit zou in een prestatieovereenkomst vastgelegd moeten worden.